ستاری: پژوهش و محصولات ایران ساخت راه خود را به این حوزه هموار می نمایند - بازی های فکری

به گزارش خبرنگاران، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در مراسم روز ملی پژوهش و انعقاد قراردادهای فناورانه صنعت نفت، با اشاره به ظرفیت بسیار بالای این صنعت در میزبانی از فعالان اکوسیستم فناوری و نوآوری تا تحول به ساختاری نوآورانه گفت: در سال هایی که در حوزه نفت فعالیت داشتم، تحولات این حوزه را رصد نموده ام و شاهدم که چه پیشرفت های چشمگیری به ویژه در حوزه پژوهش های نفت اتفاق افتاده است. اما در جهت رسیدن پژوهش به محصول، یک خلاء وجود دارد که تبدیل شدن پژوهش به محصول را با مشکل و چالش روبرو نموده است. مهم ترین علت این چالش، فرهنگ توسعه در متن جامعه است تا از پژوهش، محصول مطالبه کند.

ستاری، شکل گیری یک فرهنگ واردات محور در صنعت نفت را مهم ترین مانع فراروی رسوخ نوآوری به این حوه دانست و مطرح کرد: برای سال های طولانی یعنی بیش از یک سده گذشته به این سو، فرهنگی در حوزه نفت شکل گرفت که اجازه نمی دهد محصولات ایران ساخت به صنعت نفت وارد شود. محدودیت های مجوز، استاندارد و تاییدیه ها، مانعی بر جهت ورورد محصولات یادشده به صننعت نفت است که به فرهنگ حاکم بر این حوزه بازمی شود.

وی اضافه نمود: به طور مثال، مطالبه استاتدارد API از دانش بنیان ها، که استانداردی آمریکایی است و شرکت ها به علت تحریم، برای دریافت چنین مجوزی با مشکل جدی روبرو هستند و پس از آن نیز قرار گرفتن در دور رقابت ناعادلانه در مناقصه ها با سایر شرکت های رانتی و وارداتی، از موانع بزرگ این جهت به شمار می رود که خوشبختانه گام های بسیار خوبی برای تسهیل فرایند یادشده با کمک سازمان ملی استاندارد صورت گرفت.

ستاری ادامه داد: از جمله این گام ها، حمایت از دریافت گواهی انطباق و بعلاوه توسعه استانداردهای بومی و ملی مانند IPI در مقابل استانداردهای خارجی است. صنعت نفت با بیش از یک صد سال تجربه و توانمندی در این حوزه، می تواند استانداردهای خودش را داشته باشد. سعی کردیم نقش آفرینی بازیگران توانمند و فناور عرصه فراوری را در صنعت نفت با چنین اقداماتی پررنگ کنیم.

وی، پیشرفت کنونی صنعت نفت را ماحصل کوشش شرکت های دانش بنیان و فناور دانست و گفت: کوشش فعالان صنعت نفت به ویژه دانش بنیان ها و فناوران در این سال ها برای توانمندساختن و کمک رسانی به صنعت نفت ستودنی است و علیرغم تمامی محدودیت ها، به اقدامات بزرگی در صنایع بالادستی، پایین دستی و حوزه های مرتبط با این صنعت دست زده اند.

صنعت توانمند گاز

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، از پیشرفت های صنعت گاز کشور گفت و ادامه داد: این صنعت که امروز به بلوغ و گستردگی حتی فراتر از صنعت نفت رسیده، زاییده و ثمره انقلاب اسلامی است و به سطحی از توانمندی رسیده ایم که سومین فراوری نماینده گاز دنیا هستیم. اما باید فناوری ها به حوزه مصرف و بهینه سازی ورود پیدا نمایند تا در تامین گاز مصرفی و بهینه سازی این مصرف نیز پیشرفت کنیم.

وی با تاکید بر این که در تامین نیروی انسانی متخصص پژوهش، هیچ گونه کمبودی نداریم اما باید پلی ارتباطی میان پژوهش، بازار و صنعت با ایده های نوآورانه ایجاد شود، ادامه داد: برای ایجاد این پل ارتباطی، پژوهشگاه ها باید نقش نظارتی و راهبری پژوهش را ایفا نمایند و با گشودن درهای خود به روی دانش آموختگان دانشگاهی و فناوران، جهت تبدیل ایده به محصول را هموار نمایند. به تازگی الگوی ایجاد پارک علم و فناوری و حمایت از این فرایند، برای توسعه محصول شروع شده است. نقش پارک علم و فناوری نفت بسیار کلیدی و نقطه عطفی در جهت حرکت صنعت نفت برای فراوری محصولاتی در حوزه افزایش بهره وری، بهینه سازی و توسعه محصولات فناورانه است.

ستاری بعلاوه ابراز کرد: نفت یک حوزه بسیار گسترده است و حجم عملیات دریایی در حوزه نفت از حجم کل عملیات دریایی کشور در سایر حوزه ها پیشی می گیرد و به همین ترتیب در سایر حوزه ها مانند پتروشیمی نیز این گستردگی وجود دارد؛ ورود چنین صنعت بزرگی به پژوهشگران، دانشگاهیان و فناوران شرکت های دانش بنیان، نقطه عطف و تحولی در این حوزه است.

رییس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اهمیت ترک تشریفات برای محصولات دانش بنیان، بیان نمود: اقدام ارزشمند دیگری که در این حوزه و برای حمایت از ورود محصولات بزرگ ایران ساخت به صنعت نفت انجام شد، اخذ مجوز ترک تشریفات برای محصولات دانش بنیان ایران ساخت و ورود محصولات فراوریی که بار نخست در کشور فراوری شده اند بود که سقف این مجوز تا 3000 میلیارد ریال افزایش یافت.

حرکت در جهت توسعه 4 اولویت مهم صنعت نفت با کمک دانش بنیان ها

در بخش دیگری از این مراسم جواد اوجی وزیر نفت از در اولویت قرار داشتن همکاری با شرکت های دانش بنیان در وزارت نفت و شرکت های تابعه گفت: اولویت وزارت نفت و شرکت های تابعه، استفاده از ظرفیت نخبگان، فعالان فناور و شرکت های دانش بنیان است، چراکه استفاده از آنان می تواند اشتغال زایی و خلق ارزش اضافه نموده بالایی داشته باشد و هم ارزآوری بالایی به همراه بیاورد. صنعت نفت امروز احتیاجمند شرکت های دانش بنیان و فناوری آن ها دارد، زیرا بیش از یکصد و پانزده سال از اکتشاف و استحصال نفت می گذرد اما در بسکمک از بخش های این صنعت، روش های مورد استفاده ما در استخراج و فرآوری، روش های قدیمی و سنتی و بخش عمده ای از آن تقلیدی است.

وی با اشاره به این که با حمایت از شرکت های دانش بنیان فعال در این بخش، حوزه بالادستی و پایین دستی نفت متحول می شود، ادامه داد: ماه پیش از نمایشگاه دستاوردهای شرکت های دانش بنیان بازدید داشتم و از نزدیک دیدم شرکت های دانش بنیان خوبی داریم که توان فراوری چاه ها را افزایش می دهند. در برنامه جدیدی که صنعت نفت در نظر دارد، توسعه مخزن محور به سوی چاه محور خواهد بود.

اوجی ادامه داد: با استفاده از توان شرکت های دانش بنیان قادر خواهیم بود ظرفیت فراوری 80میلیون بشکه نفت را به وسیله همین چاه های با فناوری های پیشرفته و روش های کم ریسک محقق کنیم. بالغ بر 700 حلقه از این چاه ها و با استفاده از توان این شرکت ها می توانیم فراوری زودهنگام و پربازده را در کم تر از یک سال نصیب کشور کنیم.

وزیر نفت با اشاره به برنامه استفاده از شرکت های دانش بنیان در حوزه بهینه سازی مصرف انرژی های فسیلی مانند نفت و گاز ادامه داد: می توانیم به کمک شرکت های دانش بنیان در این بخش نیز گام های اثربخشی برداریم. در مدت مسئولیتم در شرکت ملی گاز توانمندی شرکت های دانش بنیانی را دیده بودم که بیش از از 90درصد بازدهی و کارایی داشتند. بنابراین یکی دیگر از ظرفیت های استفاده از شرکت های دانش بنیان در حوزه بهینه سازی مصرف انرژی است.

اوجی، یکی از چالش ها در حوزه مصرف گاز را وجود کنتورهای مشترک دانست و گفت: در این نوع کنتورها مقدار مصرف به تعداد واحدهای مشترکین تقسیم می شود و ضمن بی عدالتی، مقدار مصرف دقیق تعیین نمی شود اما شرکت هایی هستند که با تجهیزات دانش بنیان می توانند مقدار مصرف گاز روزانه و ماهانه را محاسبه می نمایند.

وزیر نفت با اشاره به افزایش ظرفیت فراوری گاز شیرین گفت: امروز بیش از 900 میلیون فراوری گاز شیرین و ترش داریم که بیش از 840 میلیون متر مکعب به شبکه تزریق می شود که بر اساس برنامه توسعه ششم باید به بیش از یک میلیارد و 200 میلیون متر مکعب برسد که با استفاده از شرکت های دانش بنیان و تحقق طرح های توسعه ای سال آینده به ظرفیت یک میلیارد و 100 میلیون متر مکعب می رسد اما مصرف اسراف گونه اگر ادامه داشته باشد فراوریات پاسخ گوی احتیاج کشور نخواهد بود و با استفاده از شرکتهای دانش بنیان باید این مصرف را بهینه کنیم.

اوجی ادامه داد: گازهای مشعل، یکی از سرمایه های غنی است که به هدر می رود و در این حوزه نیز با توانمندهایی که شرکت های دانش بنیان دارند و استفاده از این ظرفیت، می توانیم گازهای همراه را به خوراک برای واحدهای صنعتی از جمله پتروشیمی تبدیل کنیم. ایران سومین کشور در سوزاندن گازهای فلر است که امیدواریم با استفاده از فناوری بتوانیم از سرمایه ملی یادشده حمایت کنیم.

وزیر نفت با بیان این که امروز در این صنعت چهار اولویت با کمک دانش بنیان ها به طور جدی حمایت و سرمایه گذاری می شود، اضافه نمود: ارتقای چاه های کم بهره، بهینه سازی مصرف گاز، زنجیره و صنایع تکمیلی و گازهای فلر 4 اولویتی است که از ظرفیت شرکت های دانش بنیان استفاده و حمایت خواهد نمود. با حمایتی که صنعت نفت از شرکت های دانش بنیان خواهد داشت قطعا می توانیم تحولی در این صنعت در فراوری و مصرف بهینه انرژی رقم بزنیم.

استفاده از فناوری های دانشگاهی و پژوهشی در صنعت نفت

در بخش دیگری از این مراسم محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به ضرورت ایجاد فضای نقش آفرینی دانشگاهیان و فناوران در صنایع بزرگی همانند نفت، ادامه داد: اگر نخبگان و جوانان ما به جایگاهی برسند که احساس اثربخشی داشته باشند هیچ گاه کشورشان را رها نمی نمایند و اگر بتوانند نقش خود را ایفا نمایند، امید و اشتیاق و نشاط افزایش می یابد و برترین جهت برای افزایش اثرگذاری جوانان در جامعه، دانش، فناوری و نوآوری است.

وی با اشاره به نق آفرینی اثربخش و جدی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در وورد فناوری و نوآوری شرکت های دانش بنیان به صنایع گفت: دکتر ستاری و همکاران ایشان در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، طی سالیان گذشته در حمایت ویژه از شرکت های دانش بنیان نهایت کوشش خود را به کار بستند. با این نوع نگاه و توجه به شرکت های دانش بنیان، اکوسیستم فناوری در حال توسعه و نهادینه شدن است. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان بازوی کمکی همراه معاونت علمی و فناوری و سایر دستگاه های اثرگذار نقش آفرینی می نماید و کوشش می کنیم تا توانمندی دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی را در اختیار این حوزه قرار دهیم.

زلفی گل، با بیان این که از یک استاد دانشگاه، عضو هیئت علمی و پژوهشگر انتظار می رود مسائل و اولویت های کشور را شناسایی و راه کارهای حل این مسائل را ارائه کند، ادامه داد: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز نهایت توان خود در همکاری، حمایت و بسترسازی را به کار خواهد گرفت. در شرایط دنیای و ملی کشور، خام فروشی و خام سوزی اصلاً مناسب نیست. کشوری که خام می فروشد و خام می سوزاند نشان می دهد برای علم و فناوری سرمایه گذاری در این عرصه شایسته ای ننموده است.

وزیر علوم تحقیقات و فناوری با اشاره به ظرفیت موجود در بدنه علمی و پژوهشی کشور گفت: اگر به دانشمندان و پژوهشگران اعتماد و تعامل کنیم می توانیم از نفت خام مواد و فرآورده هایی فراوری کنیم که به جای فروش یک بشکه نفت به 60 دلار، چند قطره از یک ماده فناور صدها دلار ارزش اضافه نموده برای اقتصاد کشور به ارمغان بیاورد. گاز طبیعی که ما می سوزانیم، کیمیا است و شرکت های دانش بنیان می توانند این گاز را که سوزانده می شود، به ثروت تبدیل نمایند. اگر مدیران باور داشته باشند و برای علم و فناوری سرمایه گذاری نمایند، دستاوردهای چندبرابری برای کشور به ارمغان خواهند آورد.

وی با بیان این که شرکت های دانش بنیان در بسکمک از حوزه های مرتبط با صنعت نفت توانمند هستند گفت: در حوزه کاتالیست های صنعت پتروشیمی یکی از مهم ترین فرآورده های مورد احتیاج این صننعت به وسیله شرکتی دانش بنیان فراوری شده است. کافی است تا در بعضی از فرآیندها به این شرکت ها اعتماد کنیم و در این صورت نه تنها می توانیم احتیاج داخلی را رفع کنیم بلکه به کشورهای دیگر صادرات داشته باشیم. خوشبختانه پژوهشگاه صنعت نفت بیش از یک هزار میلیارد تومان پروژه با دانشگاه های کشور قرارداد دارم و امیدوارم با این اعتماد، پژوهشگران و شرکت های دانش بنیان را به میدان حل مسائل صنعت نفت بیاوریم.

تبدیل منابع زیرزمینی به ثروت روزمینی با دانش و فناوری

محسن خجسته مهر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز با اشاره به آغوش گشوده این صنعت برای حمایت از فناوری و نوآوری گفت: یک میلیارد و 200 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی در زیر زمین پنهان شده است و این ظرفیت تنها با فناوری به ارزش اضافه نموده بدل می شود.

خجسته مهر ادامه داد: تا سال های قبل، فراوری از هر چاه روزانه 30 هزار بشکه بود. اما با کاهش بازدهی چاه ها، امروز برای همین مقدار فراوری احتیاج به 15 حلقه چاه است و بدین معناست که فراوری آسان نفت به سرانجام دوره خود رسیده است. از این یک میلیارد و 200 میلیون بشکه، اکنون می توانیم تنها کم تر از 30 درصد را برداشت کنیم. برای تبدیل این ثروت زیرزمینی به ثروت روزمینی باید از دانش و فناوری استفاده کنیم.

وی با تاکید بر این که برای اقتدار باید از فناوری مدد بجوییم و احتیاج فناوری صنعت نفت را تامین کنیم، ادامه داد: باید برای دست یافتن به سهم یک تریلیون دلاری از صنعت نفت، سهم فناوری را در این صنعت گسترده جست و جود کنیم.

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به تاکیدات اسناد بالادستی و وزیر نفت، در ارتقای بهره وری به کمک فناوری ها گفت: سهم قابل توجهی از فراوری ثروت از این مواد زیرزمینی است و باید از تمامی ظرفیت های بخش فناوری و نوآوری برای استفاده از این ظرفییت استفاده کنیم. امروز، رسالت مهم ما در این عرصه این است که ظرفیت جذب فناوری و انتقال فناوری را در کشور بالا ببریم و هم ظرفیت جذب را بالا ببریم .زمانی میتواند مزیت رقابتی ما باشد که با مدد علم و فناوری به ارزش اضافه نموده تبدیل شود.

توسعه نقش آفرینی اکوسیستم نوآوری و فناوری در صنعت نفت

واحدهای تابعه وزارت نفت با شرکت های دانش بنیان و فناور در این حوزه قراردادهای همکاری منعقد کردند. نخستین تفاهم نامه همکاری، میان پارک علم و فناوری صنعت نفت و صندوق نوآوری و شکوفایی با موضوع تامین سرمایه، توسعه بازار و حمایت از ورود شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک برای ورود به صنعت نفت است.

پارک علم و فناوری صنعت نفت و پارک فناوری پردیس، تفاهم نامه دیگری بود که با موضوع ایجاد فن بازار تخصصی صنعت نفت و با موضوع پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت به امضا رسید. بعلاوه سومین تفاهم نامه این پارک، با هلدینگ خلیج فارس و با موضوع حمایت و توانمندسازی شرکت ها برای توانمندسازی صنعت پتروشیمی بود.

چهارمین تفاهم نامه سه جانبه میان پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت، گروه داده پردازی پارسیان و صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت با موضوع هوش مصنوعی، هوشمند سازی و اینترنت اشیا منعقد شد.

انتهای پیغام،