اقتصاد ایران و راه های پرپیچ وخم
به گزارش بازی های فکری، فساد یکی از پیامدهای اقتصاد غیررسمی و زیرزمینی است و مانع پیشرفت و توسعه اقتصادی کشورها می گردد. این روزها نگرانی از بیماری های اقتصاد و فساد که در حوزه هایی نظیر پولشویی خود را بیشتر نشان می دهد، گسترش یافته است. برای مقابله با این کج راهه ها، باید اقتصاد غیررسمی به سمت حذف کامل برده گردد و شناسایی پول های کثیف اولویت داشته باشد. در چند ماه گذشته، همه کشورها با پاندمی کرونا روبرو شدند و رکود اقتصادی را تجربه کردند. کاهش تقاضا، طرف عرضه را دچار مسائل جدی نموده است هرچند به تدریج، روزنه هایی از گشایش و رشد اقتصادی به چشم می آید. کرونا، فراوری را کاهش داد و این مسئله درنهایت منجر به رکود اقتصادی و بی کاری می گردد. این موضوع شامل تمامی کشورهای درگیر کرونا است. البته کشورهایی که دارای اقتصاد قوی، منابع اقتصادی و سیاست گذاری های مناسب و کارآمد هستند، آسیب کمتری دیده و سریع تر از این شوک اقتصادی عبور می نمایند.
در شرایط فعلی اقتصادهای ضعیف که مسائل اقتصادی جدی حتی پیش از کرونا نیز داشته اند، با مشکل عظیم و جدیدی روبه رو هستند؛ زیرا منابعی برای هزینه کردن در راستای برطرف مسائل اقتصادی کرونا ندارند. همچنین به دلیل اینکه سیاست لازم را برای مقابله با چنین شرایطی نداشته اند، در تداوم همان سیاست های قبلی حتی با کمی تغییر، نتوانستند در کارایی اقتصادی اثری مثبت بر شرایط بگذارند. ایران به دلیل تحریم های طولانی مدت و تشدید آنها دچار مسائل زیادی بود و با وجود کرونا نیز مسائل آن چند برابر شده است؛ برای اجرای هر پروژه ای ازجمله پروژه های اقتصادی، احتیاج به منابع داریم و اگر منابع در دسترس نباشد و بخواهیم طرح و برنامه ای را برای نجات اقتصاد اجرا کنیم، چاره ای جز تأمین اقتصادی وجود ندارد و اقتصاد ایران از نظر منابع این تأمین، به شدت تحت فشار است.
اکنون در کنار مسائلی نظیر فاسد اقتصادی و البته تحریم های ثانویه آمریکا که سال هاست اقتصاد ملی را درگیر نموده است، پیامدهای کرونا نیز اقتصاد ایران را رها نمی کند. شرایط اقتصادی پس از کرونا بدون سرمایه گذاری و تأمین اقتصادی، در رکود باقی خواهد ماند مگر اینکه پس از این شرایط به منابعی دسترسی داشته باشیم و سیاست های مناسب اقتصادی را در پیش گیریم؛ این موضوع احتیاج به منابع دارد. ایران سال هاست با تحریم روبرو است و اعمال تحریم در این سال های طولانی، تأثیر بسیار منفی روی اقتصاد کشور گذاشته است.
ضربه اصلی به اقتصاد را در سال های اخیر، تحریم ها وارد کرد و فساد و پنهان کاری اقتصادی نیز یکی از پیامدهای تحریم است. اکنون کرونا نیز درآمد بیشتر افراد و مشاغل را با مشکل روبرو نموده است. کرونا سال گذشته در آستانه نوروز اندک سودی را که ممکن بود صاحبان کسب وکار های خرد به دست بیاورند، از بین برد و ماه های ابتدایی سال جاری نیز شرایط بهبود نیافته است. وقتی با وجود تمام برآورد ها و برنامه ریزی هایی که در سال های گذشته صورت گرفته، همچنان اقتصاد ایران وابسته به نفت است راهی جز فراهم کردن فضا برای بازگشت صادرات طبیعی نفت و به دست آوردن درآمدهای ارزی حاصل از آن وجود ندارد.
مگر اینکه عزم لازم برای ایجاد یک تحول اقتصادی وجود داشته باشد. این امر به اراده کلان سیاسی و برنامه های دقیق احتیاج دارد که با توجه به اثر تحریم ها و معضلات ریز و درشت اقتصاد سیاسی ایران، در کوتاه مدت دسترسی به آن دور از ذهن است. تقویت قدرت خرید مردم، کاهش قیمت کالاها بر اثر کاهش هزینه های فراوری و بهبود درآمدهای مردم، راهکارهایی است که برای تثبیت آن باید کوشش کرد.
منبع: اتاق بازرگانی ایران