14 نکته دم کردن چای خوشمزه و خوشرنگ با قوری و سماور
به گزارش بازی های فکری، نحوه صحیح دم کردن چای ایرانی و خارجی را بلد هستید؟ از کجا بفهمیم چای دم کشیده است؟ چای ایرانی یکی از مرغوب ترین و خوش طعم ترین چای در جهان است. چای سیاه ایرانی در واقع یک گیاه کاملاً طبیعی و بدون مواد اضافه است. تهیه چای ایرانی احتیاج به دقت بیشتری نسبت به چای خارجی دارد. در این مقاله از در می توانید با نکات مهم دم کردن چای سیاه ایرانی و خارجی آشنا شوید و فوت و فن دم کردن چای مجلسی با قوری و سماور را یاد بگیرد.
چطور یک چای ایرانی مجلسی و خوشرنگ دم کنیم؟
اگر برای اولین بار باشد که چای ایرانی دم می کنید یا عادت به خوردن چای خارجی داشته باشید ضروری است تا نکاتی را در خصوص نحوه دم کردن چای ایرانی و خارجی بدانید.
چگونه باید چای دم کنیم؟ و اصلا از کجا بفهمیم چای دم کشیده است؟ مسئله اینجاست که طرز دم کشیدن چای ایرانی با چای خارجی فرق دارد. عدم اطلاع از این موضوع گاهی اوقات موجب می گردد تا خیلی از افراد طعم چای ایرانی را دوست نداشته باشند.
زمانی که چای ایرانی به اندازه و درست دم نکشد بوی خاصی در آن ایجاد می گردد. این بو برای خیلی افراد چندان جالب نیست. به علاوه بیشتر انواع چای خارجی دارای رنگ و اسانس مصنوعی هستند. همین موضوع موجب می گردد تا هم به سرعت رنگ بگیرند و هم طعم و عطر زیادتری داشته باشند.
شما می توانید انواع را به روش های و اینترنتی از فروشگاه های تهیه کنید.
چای با کیفیت انتخاب کنید
قدم اول برای اینکه یک چای ایرانی خوشرنگ و خوش طعم داشته باشید، انتخاب چای باکیفیت و تازه است. هر چه چای کهنه تر و از زمان برداشت آن گذشته باشد، روی رنگ و طعم چای تاثیر منفی می گذارد.
یکی از مشخصه های اصلی چای باکیفیت و خوب این است که وقتی روی چای، آب سرد بریزید، هیچ رنگی از آن خارج نگردد. این یعنی به چای، افزودنی و رنگ اضافه نشده و خالص است.
یکی دیگر از نشانه های چای باکیفیت، وجود پرزهای زیاد روی برگ های چای است. هر چه این پرزها بیشتر باشند، چای عطر و طعم بیشتر و بهتری دارد.
بو گرفتن چای خشک و دیر دم کشیدن چای ایرانی
بسیاری از افراد بر این عقیده اند که چای ایرانی بعد از مدتی بوی بدی می گیرد یا چای بعد از دم کشیدن بوی نامطبوعی دارد. معمولاً مهم ترین علت بو گرفتن چای خشک عدم دم کشیدن مناسب آن است.
زمانی که شما چای را قبل از دم کشیدن مصرف کنید، معمولاً بوی آن ممکن است ناخوشایند باشد. از آن جایی که طرز دم کشیدن چای ایرانی با چای خارجی فرق دارد باید بدانید که چای ایرانی حداقل برای دم کشیدن به 20 دقیقه زمان احتیاج دارد. در حالی که ممکن است شما چای خارجی را بعد از 5 تا 10 دقیقه دم کشیدن نیز مصرف کنید.
موضوع دیگر که ممکن است موجب بو گرفتن چای خشک ایرانی گردد، اضافه کردن آب نامناسب به آن است. برای تهیه چای ایرانی بهتر است از آب باکیفیتی بهره ببرید. زمانی که آب مورد استفاده شما برای تهیه چای عطر و طعم خاصی داشته باشد و یا دارای کلر زیادی باشد، این موضوع به طور مستقیم روی طعم چای تأثیر می گذارد.
به علاوه سعی کنید برای نگهداری چای ایرانی حتماً آن را داخل ظرف دربسته و یا چند پلاستیک محکم کنید. به این ترتیب عطر و طعم چای حفظ می گردد. بهتر است چای را در یک کمد مناسب نگهداری کنید. به این ترتیب خیالتان از اینکه اطراف آن انواع ادویه و یا مواد غذایی که دارای بوی زیادی هستند نباشد، راحت است.
معمولاً از مهم ترین دلایل بو گرفتن چای خشک می توان به قرار دادن چای در کنار ادویه ها یا نگهداری از آن در ظرف در باز اشاره نمود. این کار موجب بو گرفتن چای خشک می گردد و کیفیت چای را پایین می آورد.
برترین قوری برای دم کردن چای ایرانی
برترین قوری برای دم کردن چای قوری چینی است. استفاده از قوری چینی معمولاً موجب افزایش کیفیت چای بعد از دم کشیدن می گردد. در حالی که ممکن است چای در قوری استیل آن چنان که باید عطر و طعم نگیرد.
بعد از قوری چینی معمولاً قوری های سرامیک، لعاب دار و قوری پیرکس نیز برای دم کردن چای مناسب هستند. اما سعی کنید از دم کردن چای در قوری استیل، مسی، آلومینیومی و برنجی خودداری کنید. زیرا استفاده از این قوری ها موجب ایجاد واکنش شیمیایی می گردد. این امر نه تنها عطر و طعم چای را تحت تأثیر قرار می دهد، بلکه برای سلامت بدن نیز مضر است.
نکته مهمی که باید در خصوص طرز دم کشیدن چای ایرانی بدانید این است که هیچ گاه نباید قوری را به طور مستقیم روی شعله قرار دهید. چای شما باید داخل قوری به طور مستقیم روی بخار کتری دم بکشد.
معمولاً استفاده از چای ساز موجب کاهش کیفیت چای ایرانی می گردد. دم کشیدن چای ایرانی باید به روش اصولی و روی بخار کتری باشد. قرار دادن قوری روی شعله مستقیم یا روی دستگاه می تواند طعم چای را تحت تأثیر قرار دهد.
اهمیت شستن چای ایرانی قبل از دم کردن
قبل از دم کردن چای ایرانی لاهیجان بهتر است آن را یک دور با آب سرد بشویید. این کار موجب می گردد تا خاک و گردهای ریز چای از بین برود. به این ترتیب زمانی که چای شما دم می کشد ظاهر شفاف تر و روشن تری خواهد داشت.
معمولاً وجود این ذرات و گرد و خاک ها داخل چای می تواند رنگ چای را کمی کدر کند. توجه داشته باشید که هیچ گاه نباید چای را با آب جوش بشویید. زیرا این کار موجب از دست رفتن عطر و رنگ طبیعی چای می گردد.
بهتر است قبل از ریختن چای داخل قوری ابتدا کمی آب جوش داخل قوری بریزید و آن را خالی کنید. به این ترتیب بدنه قوری داغ می گردد و چای شما بهتر و سریع تر دم می کشد.
یک نکته جالب دیگر در خصوص روش دم کردن چای ایرانی این است که چای خشک را تا زمانی که آب سماور یا کتری به جوش بیاید داخل قوری بریزید و بدون اضافه کردن آب روی کتری یا سماور بگذارید. این کار موجب می گردد تا رطوبت چای از بین برود و کیفیت چای شما بهتر گردد.
بیشتر بخوانید:
از توری چای استفاده نکنید
هر چند بسیاری افراد از توری برای دم کردن چای در قوری استفاده می نمایند، اما توری باعث حبس شدن برگ ها یا تفاله های چای شده و باعث می گردد چای به خوبی رنگ ندهد یا طعم آن به طور کامل خارج نگردد. بهتر است در زمان صاف کردن چای، از صافی برای گرفتن تفاله ها یاری بگیرید.
تفاله چای را جدا کنید
یکی از مهم ترین کارهایی که برای درست کردن یک چای مجلسی خوشرنگ باید انجام دهید گرفتن تفاله چای است. یکی از دلایلی که رنگ چای کدر و طعم آن تلخ می گردد ماندن تفاله در قوری چای است. بهتر است بعد از دم کشیدن چای آن را به یک قوری دیگر منتقل کنید و تفاله چای را بگیرید.
نکات خوشرنگ شدن چای را جدی بگیرید
برای اینکه چای خوشرنگ گردد، بعد از جوشیدن آب، اندازهی کمی از آب جوش را داخل قوری بریزید و در قسمت داخلی قوری بچرخانید. با این کار، دیواره داخل قوری داغ می گردد و چای بهتر دم می کشد.
برای تهیه چای سیاه به این نکته دقت کنید که وقتی آب به جوش آمد و شروع به قل قل کرد زیر کتری یا سماور را خاموش کنید. چند ثانیه اجازه دهید تا آب از قل قل کردن و جوش بیفتد و سپس آب جوش را روی چای خشک بریزید. این ترفند اصولی افتادن آب از جوش و قل قل کردن رنگ و طعم چای را حفظ می نماید.
چه کار کنیم طعم چای تلخ نگردد؟
در روش تهیه چای سیاه به این نکته دقت کنید که وقتی آب به جوش آمد و شروع به قل قل کرد زیر کتری یا سماور را خاموش کنید. چند ثانیه اجازه دهید تا آب از قل قل کردن و جوش بیفتد و سپس آب جوش را روی چای خشک بریزید. این ترفند اصولی افتادن آب از جوش و قل قل کردن رنگ و طعم چای را حفظ می نماید.
اصول گرم کردن دوباره چای سیاه ایرانی
اگر چای اضافه آمد و خواستید دوباره آن را گرم کنید هرگز آن را در قوری پر از تفاله چای نگهداری نکنید. حتما چای را بدون تفاله در یک قوری دیگر بریزید و هر وقت خواستید (البته نهایتا 2 یا 3 ساعت بعد) دوباره آن را روی حرارت غیر مستقیم گاز، مثلا روی کتری یا سماور، گرم کنید.
از آب چند بار جوشیده استفاده نکنید
آبی که چای را با آن دم می کنید، باید آب تازه و زلال باشد. برای آب داخل سماور یا قوری، از آب داغ شیر، استفاده نکنید. بهتر است آب سرد را بجوشانید. اگر آب گرم در سماور بریزید و بجوشانید، بعد از دم کردن چای، روی سطح آن، لکه های چربی جمع می گردد. علاوه بر این، آبی که چند بار جوشیده را باید با آب تازه عوض کنید تا طعم و خاصیت آن تغییر نکند.
از کجا بفهمیم چای دم کشیده است؟
نحوه دم کردن چای ایرانی اندکی با چای خارجی فرق دارد. همان طور که گفته شد، چای ایرانی برای دم کشیدن به مدت زمان بیشتری احتیاج دارد. برای این کار باید چای را حداقل برای 20 دقیقه داخل قوری مناسب و روی بخار کتری قرار دهید.
این موضوع را در نظر داشته باشید که چای یک نوشیدنی گیاهی است و برای دم کشیدن به زمان مشخصی احتیاج دارد. زود دم کشیدن و سریع رنگ دادن آن نشانه ناخالص بودن چای است. اصلا ممکن است به آن رنگ و اسانس مصنوعی اضافه شده باشد. معمولاً هر چقدر چای ریزتر باشد، زودتر دم می کشد و رنگ و اندازه گس بودن طعم آن نیز بیشتر است.
معمولاً بعد از 15 تا 20 دقیقه دم کشیدن، بوی خامی و خاص چای از بین می رود و رنگ آن تیره تر می گردد. چای دم نکشیده هنوز رنگ کمرنگی دارد. و بوی خاک مانندی می دهد.
موضوع دیگری که از بو گرفتن چای خشک جلوگیری می نماید و موجب افزایش عطر چای ایرانی می گردد این است که برای بهتر دم کشیدن چای بهتر است یک پارچه یا دستگیره روی قوری قرار دهید.
یکی دیگر از نشانه های دم کشیدن چای، ته نشین شدن تفاله چای است. تفاله های چای نباید روی سطح چای، غوطه ور و شناور باشند.
بیشتر بخوانید:
روش دم کردن چای ایرانی با استفاده از سماور
سنتی ترین نحوه دم کردن چای ایرانی با استفاده از سماور است؛ وسیله ای که از روسیه وارد کشور ما شد و از قدیم از آن برای درست کردن چای استفاده می شد. برای درست کردن چای در سماور نیز باید درست همچون روش قبل ابتدا آب را بجوشانید.
سپس به اندازه لازم چای داخل قوری بریزید. بعد از شستن چای با آب سرد، بهتر است آن را روی بخار سماور قرار دهید تا کاملاً خشک گردد. برای درست کردن چای در سماور نیز بهتر است از قوری چینی بهره ببرید. زیرا کیفیت چای در قوری استیل کمی پایین تر خواهد بود.
برای ریختن آب جوش روی چای باید تا نیمه قوری به آن آب اضافه کنید. قوری را روی سماور قرار دهید و اجازه دهید تا برای 20 دقیقه دم بکشد. سپس با قرار دادن صافی روی استکان ها، طعم لذیذ چای ایرانی را بچشید و لذت ببرید.
تفاوت مزه چای ایرانی با چای خارجی
قبل از هر چیزی باید بدانید که چای ایرانی اصل هیچ رنگ و طعم دهنده اضافی ندارد. بنابراین زمان بیشتری برای دم کشیدن احتیاج دارد. از طرف دیگر معمولاً به چای خارجی عطر و طعم دهنده اضافه می گردد.
همین موضوع موجب می گردد تا بسیاری از افراد، چای خارجی را به چای ایرانی ترجیح دهند. ولی بهتر است بدانید که چای ایرانی طبیعی تر و سالم تر است. از طرف دیگر خواص چای ایرانی نیز قابل مقایسه با چای خارجی نیست.
معمولاً اگر به خوردن انواع چای خارجی عادت نموده باشید، چای ایرانی کمی برایتان کم مزه یا خاص خواهد بود. برای خوش عطر و طعم شدن چای ایرانی می توانید قبل از دم کردن اندازهی گل محمدی، هل، دارچین، لیمو و یا هر طعم دهنده ای را که دوست دارید، به آن اضافه کنید.
به این ترتیب عطر چای برایتان مطلوب تر گردد. این کار موجب می گردد تا خواص چای ایرانی نیز بیشتر گردد. از قلم نیاندازید که برترین قوری برای چای قوری چینی است. این موضوع نیز روی عطر و طعم چای تأثیر می گذارد.
اصول دم کردن چای سیاه خارجی
دم کردن چای های خارجی، چندان سخت نیست چون انواع چای کله مورچه یا CTC و چای کیسه ای حداکثر پس از 2 الی 3 دقیقه، رنگ و طعم محتویات خود را در آب داغ پس می دهد.
معمولا چای ایرانی، ترکیه و چین نسبت به چای هندوستان، سیلان و کنیا دیرتر دم می کشند و حداکثر رنگ و طعم پس از ده دقیقه به دست خواهد آمد. در این صورت، کافی است چای را در قوری بریزید و به آن آب جوش اضافه کنید. سپس قوری را روی بخار مستقیم آب قرار دهید تا دم بکشد و عطر و مزه آن خارج گردد.
چقدر چای خارجی برای دم کردن کافی است؟
برای دم کردن چای سیاه خارجی، به ازای یک قوری، حدود 2 قاشق چای خوری چای کله مورچه یا چای باروتی خارجی کافی است. چای خارجی رنگ زیادی می دهد و احتیاجی نیست اندازه زیادی چای در قوری بریزید. چون چای بسیار تیره یا تلخ می گردد.
اگر اندازه چای زیاد بود، بعد از اینکه به حد کافی رنگ گرفت، تفاله های چای را از قوری خارج کنید تا چای تان سیاه نگردد.
اندازه پیمانه چای مورد احتیاج برای هر نفر چقدر است؟
به طور معمول نحوه دم کردن چای ایرانی به این صورت است که برای هر نفر، یک قاشق غذاخوری چای خشک درشت یا یک قاشق چای خوری چای خشک ریز، داخل قوری می ریزند. البته این موضوع با توجه به نوع چای فرق دارد. اگر دوست دارید چای ایرانی شما عطر و طعم خوبی داشته باشد، بهتر است این اندازه را امتحان کنید.
بهتر است در هر وعده کمتر از 2 قاشق غذاخوری چای داخل قوری استفاده نگردد. آب را نیز همواره تا نیمه قوری پر کنید تا رنگ چای شما بهتر گردد.
نکات مهم در دم کشیدن چای ایرانی و خارجی با استفاده از کتری و قوری
- برای تهیه چای با کتری و قوری، ابتدا اندازهی آب سرد داخل کتری بریزید و آن را روی شعله زیاد گاز قرار دهید تا به جوش بیاید. سپس برای هر نفر 1 تا 2 قاشق غذاخوری چای ایرانی داخل قوری بریزد. از قلم نیاندازید که برترین قوری برای چای قوری چینی است. بعد از ریختن چای در قوری آن را با آب سرد آب بکشید. چای را بدون آب روی کتری قرار دهید تا خشک گردد. سپس به اندازه نصف قوری آب جوش به قوری چای اضافه کنید.
- قوری را روی کتری بگذارید و شعله گاز را روی حرارت کم تنظیم کنید. یک پارچه روی قوری قرار دهید. برای 15 تا 20 دقیقه صبر کنید تا چای به خوبی دم بکشد.
- برای ریختن چای در استکان حتماً یک صافی روی استکان ها قرار دهید. با توجه به اندازه غلظت چایی که دوست دارید، داخل هر استکان چای بریزید. سپس به آن آب جوش اضافه کنید. چای را بعد از کمی خنک شدن نوش جان کنید.
بیشتر بخوانید:
خواص درمانی چای ایرانی
چای ایرانی خواص زیادی برای بدن دارد. از مهم ترین خواص چای ایرانی می توان به کاهش سطح کلسترول بد خون، جلوگیری از تشکیل لخته های خون و کاهش ریسک حمله قلبی اشاره نمود.
از طرف دیگر چای طبیعی و ایرانی سرشار از آنتی اکسیدان است و منجر به کاهش خطر ابتلا به سرطان می گردد. جالب است بدانید که تنها خوردن چند فنجان چای ایرانی معادل 5 واحد سبزیجات، آنتی اکسیدان دارد. این امر می تواند تا حد زیادی به سلامت بدن ما یاری کند. کافئین موجود در چای سیاه ایرانی برای کاهش افسردگی، اضطراب و برطرف خستگی بسیار مناسب است.
از دیگر خواص چای ایرانی می توان به استفاده از آن به صورت موضعی روی پوست دور چشم و صورت نیز اشاره نمود. برای این کار شما می توانید اندازهی چای را داخل دستمال بریزید و روی چشم هایتان قرار دهید. این کار موجب از بین رفتن پف چشم می گردد. استفاده از چای روی پوست نیز برای پاکسازی پوست بسیار مؤثر است و موجب از بین رفتن سیاهی دور چشم می گردد.
بیشتر بخوانید:
تاریخچه چای ایرانی
قرن ها پیش که هنوز پای چای به ایران باز نشده بود و این نوشیدن به عنوان نوشیدنی مرسوم مردم ایران رایج نبود، مردمان کشور ما از قهوه به عنوان نوشیدنی اصلی خود استفاده می کردند. درست در اواخر قرن 19 میلادی کشت چای در ایران شروع شد.
در آن دوران چین و هند دو کشور مهم فراوری نماینده چای در جهان محسوب می شدند. این دو کشور در مسیر تجاری جاده ابریشم قرار داشتند. این موضوع موجب شد تا چای از این کشورها وارد ایران گردد. به این ترتیب ایرانیان به خوردن چای علاقمند شدند. درست در سال 1889 بود که کشت چای برای اولین بار در ایران رخ داد.
کشت چای در ایران نخستین بار به وسیله فردی به نام محمد میرزا که مدت ها در هند زندگی نموده بود انجام شد. محمد میرزا پس از برگشت از قسمت شمالی هندوستان به ایران سه هزار نهال از این کشور با خود به ایران آورد. او با کشت چای در بخش جنوبی دریای خزر و در منطقه گیلان شهر لاهیجان برای اولین بار کشت چای را شروع نمود.
محمد میرزا یا همان کاشف السلطنه در واقع سفیر ایران در هند بود. او معتقد بود که واردات چای به ایران هزینه زیادی برای کشور دارد، در حالی که پرورش چای می تواند موجب رشد اقتصاد کشور گردد. در آن موقع هندی ها از آموزش روش های کاشت و پرورش چای به خارجی ها امتناع می کردند. اما کاشف السلطنه با پیگیری های مداوم و مطالعات پیوسته ای که در این زمینه انجام داد توانست روش کاشت و نوع اقلیم مورد احتیاج برای پرورش چای را شناسایی کند.
او متوجه شد که شباهت های زیادی بین اقلیم های شمال کشور ایران و هندوستان وجود دارد. به همین علت برای کشت چای در ایران شهر لاهیجان را انتخاب کرد.
زمانی که چای را به کشور وارد کرد، ابتدا کشاورزان علاقه ای به کاشت این گیاه نداشتند. زیرا برای بهره برداری از این محصول به زمان زیادی احتیاج بود. اما کاشف السلطنه سعی کرد با تشویق کشاورزان و آموزش دادن به آن ها مزارع چای گسترده ای را در ایران ایجاد کند.
پس از آن کاشت چای در استان مازندران و گیلان نیز توسعه پیدا کرد. در سال 1934 اولین کارخانه مدرن چای راه اندازی شد. به این ترتیب رفته رفته چای به رایج ترین نوشیدنی در میان ایرانیان تبدیل شد.
امروزه ده ها کارخانه چای سازی در ایران وجود دارد. بد نیست بدانید در هزاران هکتار مزارع دامنه کوه های شمالی کشور چای کشت می گردد. مقبره محمد میرزا در لاهیجان واقع شده است.
او به عنوان نماد فردی که چای را به کشور ایران وارد کرد شناخته می گردد. داخل این آرامگاه موزه چای قرار گرفته است که در آن می توانید تمام ابزارهایی که در قدیم از آن ها برای تهیه چای استفاده می شد را در کنار عکس ها و سایر لوازم مربوط به چای مشاهده کنید.
فوت و فن های خوشمزه شدن چای دمی مجلسی
چای ایرانی چند دقیقه برای دم شدن احتیاج دارد؟
برای دم کشیدن چای سیاه ایرانی با برگ ریز، به 15 تا 20 دقیقه زمان احتیاج است. برای تهیه چای با برگ درشت، به 30 تا 35 دقیقه زمان احتیاج است. در این مدت، چای باید روی حرارت بخار آب کتری یا سماور بماند و دم بکشد.
برترین زمان سرو چای ایرانی، چه وقتی است؟
برترین زمان سرو چای ایرانی، 4 تا 6 دقیقه بعد از دم کشیدن چای است.
اندازه مناسب چای ایرانی برای دم کردن چقدر باید باشد؟
اندازه مناسب چای به سلیقه و طبع افراد بستگی دارد ولی به ازای هر 1 فنجان چای، 1 قاشق چای خوری چای برگ ریز یا 1 قاشق غذاخوری چای برگ درشت کافی است.
برترین جنس قوری برای دم کردن چای چیست؟
جنس قوری که چای را در آن دم می کنید، هم روی طعم و هم رنگ چای تاثیر می گذارد. برترین جنس قوری برای تهیه چای، قوری چینی است. در وهله بعد، قوری پیرکس یا شیشه ای است. دم کردن چای در قوری مسی، فلزی، آلومینیومی و حتی سرامیک نتیجه مطلوبی به شما نمی دهد.
منبع: افق کوروش