چرا برخی افراد کمتر بیمار می شوند؟ - بازی های فکری

1- ژنتیک نقش کلیدی در مقاومت بدن دارد

بعضی افراد به طور طبیعی دارای سیستم ایمنی قوی تری هستند، زیرا ژنتیک آن ها باعث می گردد بدنشان بهتر با ویروس ها و باکتری ها مقابله کند. ژن های مرتبط با سیستم ایمنی در مشخص مقدار مقاومت بدن در برابر بیماری ها نقش مهمی دارند. برای مثال، بعضی افراد دارای ژن HLA (Human Leukocyte Antigen) هستند که می تواند توانایی بدن در شناسایی و مقابله با عوامل بیماری زا را تقویت کند. مطالعات نشان داده اند که افرادی که ژن های ایمنی خاصی دارند، کمتر در معرض عفونت های ویروسی و باکتریایی قرار می گیرند. به همین علت، بعضی افراد در برابر بیماری هایی مانند آنفلوآنزا، سرماخوردگی و حتی ویروس های خاص مقاوم تر هستند. علاوه بر این، سیستم ایمنی بعضی افراد در اثر مواجهه مداوم با بیماری ها در کودکی قوی تر می گردد. اگرچه ژنتیک عاملی مشخص نماینده است، اما سبک زندگی سالم می تواند تأثیر آن را تقویت یا تضعیف کند. ورزش، تغذیه سالم و خواب کافی به افراد یاری می نمایند که از مزایای ژنتیکی خود برای مقاومت در برابر بیماری ها بهره ببرند.

2- میکروبیوم سالم روده، سیستم ایمنی را تقویت می نماید

باکتری های مفید روده نقشی حیاتی در عملکرد ایمنی بدن دارند و می توانند مقدار مقاومت در برابر بیماری ها را مشخص نمایند. میکروبیوم روده (Gut Microbiome) شامل میلیاردها میکروارگانیسمی است که در دستگاه گوارش زندگی می نمایند و به تنظیم پاسخ های ایمنی یاری می نمایند. افرادی که دارای تنوع بالای میکروبی در روده هستند، کمتر دچار عفونت های ویروسی و باکتریایی می شوند. رژیم غذایی غنی از فیبر، پروبیوتیک ها و مواد مغذی می تواند میکروبیوم روده را تقویت نموده و باعث بهبود عملکرد ایمنی گردد. بعضی مواد غذایی مانند ماست پروبیوتیک، کیمچی، ترشی های طبیعی و سبزیجات فیبردار برای سلامت میکروبیوم بسیار مفید هستند. در مقابل، مصرف زیاد آنتی بیوتیک ها، غذاهای فرآوری شده و قندهای تصفیه شده می تواند تعادل میکروبیوم را از بین ببرد و ایمنی بدن را کاهش دهد. سیستم ایمنی سالم وابسته به یک روده سالم است، زیرا بیش از 70 درصد از سلول های ایمنی بدن در روده قرار دارند. به همین علت، حفظ سلامت گوارش یکی از کلیدهای کاهش مقدار ابتلا به بیماری ها است.

3- خواب کافی باعث افزایش مقاومت در برابر بیماری ها می گردد

خواب نقش اساسی در تقویت سیستم ایمنی دارد و افرادی که خواب باکیفیتی دارند، کمتر بیمار می شوند. هنگام خواب، بدن فرصت دارد که سیستم ایمنی را بازسازی کند، سلول های آسیب دیده را ترمیم کند و آنتی بادی های تازه فراوری کند. کمبود خواب می تواند سطح سیتوکین های ضدالتهابی (Cytokines) را کاهش داده و توانایی بدن را در مقابله با عفونت ها کم کند. مطالعات نشان داده اند که افرادی که کمتر از 6 ساعت در شب می خوابند، 4 برابر بیشتر در معرض سرماخوردگی قرار دارند. علاوه بر این، خواب ناکافی سطح کورتیزول (Cortisol) را افزایش می دهد که می تواند پاسخ ایمنی را سرکوب کند. تنظیم یک برنامه خواب منظم، دوری از نور آبی قبل از خواب و داشتن محیطی آرام برای استراحت از برترین راه ها برای تقویت سیستم ایمنی است. برای داشتن ایمنی قوی، 7 تا 9 ساعت خواب شبانه توصیه می گردد. خواب کافی نه تنها ایمنی بدن را تقویت می نماید، بلکه بهبود حافظه، کاهش استرس و افزایش انرژی روزانه را نیز به همراه دارد.

4- سطح استرس پایین، خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش می دهد

استرس مزمن یکی از بزرگ ترین عوامل تضعیف نماینده سیستم ایمنی است و می تواند مقاومت بدن را در برابر بیماری ها کاهش دهد. هنگامی که فرد دچار استرس شدید می گردد، سطح هورمون کورتیزول (Cortisol) در بدن افزایش پیدا می نماید. این هورمون در کوتاه مدت می تواند بدن را برای مقابله با تهدیدات آماده کند، اما در بلندمدت باعث سرکوب عملکرد ایمنی و افزایش التهاب می گردد. افرادی که استرس کمتری دارند، سیستم ایمنی قوی تری دارند و بدن آن ها بهتر می تواند با ویروس ها و باکتری ها مقابله کند. تمرین هایی مانند مدیتیشن، یوگا، تمرینات تنفسی و ورزش منظم می توانند به کاهش سطح استرس و تقویت ایمنی یاری نمایند. بعلاوه، داشتن حمایت اجتماعی و تعامل با دوستان و خانواده می تواند سطح استرس را کاهش داده و عملکرد سیستم ایمنی را بهبود بخشد. مطالعات نشان داده اند که افرادی که سبک زندگی آرام تری دارند، کمتر دچار بیماری های ویروسی و التهابی می شوند. کنترل استرس یکی از کلیدهای طلایی برای سالم ماندن و کاهش ابتلا به بیماری ها است.

5- ورزش منظم ایمنی بدن را تقویت می نماید

فعالیت بدنی متعادل و منظم می تواند سیستم ایمنی را تقویت کند و خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش دهد. ورزش باعث می گردد که گردش خون بهبود پیدا کند و گلبول های سفید (White Blood Cells) سریع تر در بدن حرکت نمایند و عفونت ها را شناسایی و از بین ببرند. بعلاوه، ورزش می تواند سطح هورمون های استرس را کاهش داده و پاسخ های ایمنی را تقویت کند. افرادی که به طور منظم ورزش می نمایند، کمتر دچار سرماخوردگی و آنفلوآنزا می شوند. بااین حال، تمرینات بسیار شدید و بدون استراحت کافی می توانند تأثیر معکوس داشته باشند و سیستم ایمنی را تضعیف نمایند. ورزش های میانه مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا و یوگا برای تقویت سیستم ایمنی ایده آل هستند. بعلاوه، ورزش باعث افزایش سطح اندورفین (Endorphins) شده که می تواند استرس را کاهش داده و احساس شادی و انرژی را افزایش دهد. یک برنامه تمرینی متعادل، همراه با استراحت کافی می تواند به کاهش احتمال ابتلا به بیماری ها یاری کند. داشتن 30 تا 45 دقیقه فعالیت بدنی در روز یکی از برترین راه های حفظ سلامت عمومی و ایمنی بدن است.

6- بعضی افراد به علت تماس مداوم با میکروب ها، ایمنی قوی تری دارند

قرار گرفتن در معرض میکروب ها و ویروس های مختلف در طول زندگی می تواند سیستم ایمنی را قوی تر کند. بچه هایی که در محیط های بهداشتی بیش ازحد تمیز رشد می نمایند، ممکن است در آینده ایمنی ضعیف تری نسبت به میکروب های رایج داشته باشند. برعکس، افرادی که از کودکی با عوامل بیماری زا تماس بیشتری داشته اند، معمولاً دارای سیستم ایمنی قوی تری هستند. تئوری بهداشت (Hygiene Hypothesis) شرح می دهد که زندگی در محیط هایی که میکروب های طبیعی وجود دارند، می تواند به آموزش بهتر سیستم ایمنی یاری کند. این موضوع در خصوص افرادی که در منطقه ها روستایی زندگی نموده اند یا بیشتر در طبیعت حضور داشته اند، بیشتر مشاهده می گردد. تماس مکرر با باکتری های طبیعی، خاک، حیوانات و محیط های باز می تواند توانایی بدن را برای مبارزه با بیماری ها تقویت کند. البته این به معنی بی توجهی به بهداشت نیست، بلکه تعادلی میان تماس با میکروب های طبیعی و رعایت اصول بهداشتی لازم است. استفاده بی رویه از مواد ضدعفونی نماینده و آنتی بیوتیک ها ممکن است میکروب های مفید را از بین ببرد و ایمنی را کاهش دهد. این مسئله نشان می دهد که در بعضی موارد، تماس با میکروب های طبیعی، بدن را مقاوم تر می نماید.

7- رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها می تواند از بدن در برابر بیماری ها محافظت کند

آنتی اکسیدان ها (Antioxidants) ترکیباتی هستند که از سلول ها در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می نمایند. این مولکول های مضر می توانند باعث التهاب و تضعیف سیستم ایمنی شوند و احتمال ابتلا به بیماری ها را افزایش دهند. افرادی که رژیم غذایی آن ها غنی از میوه ها، سبزیجات، مغزها و چای سبز است، معمولاً دارای سیستم ایمنی قوی تری هستند. موادی مانند ویتامین C، ویتامین E، بتاکاروتن و پلی فنول ها می توانند به بهبود عملکرد دفاعی بدن یاری نمایند. بعضی از برترین منابع آنتی اکسیدانی شامل توت ها، مرکبات، اسفناج، گردو، بادام و زردچوبه هستند. مصرف این مواد غذایی باعث کاهش التهاب مزمن می گردد که می تواند یکی از دلایل ضعف ایمنی باشد. علاوه بر این، آنتی اکسیدان ها به بهبود سلامت روده و افزایش فراوری سلول های ایمنی یاری می نمایند. افرادی که به طور مداوم از این مواد در رژیم غذایی خود استفاده می نمایند، کمتر دچار عفونت ها و بیماری های التهابی می شوند. این موضوع نشان می دهد که تغذیه مناسب می تواند به طور مستقیم بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیر بگذارد.

8- بعضی افراد به طور طبیعی سطح بالاتری از ویتامین D دارند

ویتامین D یکی از مهم ترین مواد مغذی برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی است. این ویتامین به فراوری سلول های ایمنی و کاهش التهاب های مزمن یاری می نماید. افرادی که به طور مداوم در معرض نور خورشید قرار دارند، معمولاً سطح بالاتری از ویتامین D دارند و کمتر دچار بیماری های عفونی می شوند. بعضی مطالعات نشان داده اند که افراد با سطح ویتامین D کافی، کمتر دچار سرماخوردگی و آنفلوآنزا می شوند. علاوه بر نور خورشید، منابعی مانند ماهی های چرب (سالمون، تن)، زرده تخم مرغ و لبنیات غنی شده می توانند به تأمین این ویتامین یاری نمایند. افرادی که سطح ویتامین D پایینی دارند، ممکن است سیستم ایمنی ضعیف تری داشته باشند و بیشتر مستعد عفونت ها و بیماری های خودایمنی باشند. علاوه بر این، ویتامین D نقش مهمی در کاهش التهاب های ریوی دارد و می تواند به بدن در مقابله با عفونت های تنفسی یاری کند. تست سطح ویتامین D و مصرف مکمل های مناسب، در صورت احتیاج، می تواند به تقویت ایمنی بدن یاری کند. بعضی افراد به طور طبیعی سطح بالاتری از این ویتامین را دارند و در نتیجه، بیشتر در برابر بیماری ها مقاوم هستند.

9- هوای تازه و حضور در طبیعت، ایمنی بدن را تقویت می نماید

قرار گرفتن در طبیعت و تنفس هوای تازه یکی از عواملی است که می تواند مقاومت بدن را در برابر بیماری ها افزایش دهد. مطالعات نشان داده اند که افرادی که بیشتر در فضاهای سبز و محیط های طبیعی وقت می گذرانند، دارای سطح ایمنی بالاتری هستند. تماس با نور خورشید، گیاهان، خاک و هوای پاک می تواند به تنظیم عملکرد سیستم ایمنی یاری کند. درختان و گیاهان ترکیباتی به نام فیتونسایدها (Phytoncides) آزاد می نمایند که می توانند فعالیت سلول های ایمنی را تقویت نمایند. علاوه بر این، هوای تازه و طبیعت می توانند سطح استرس را کاهش داده و کیفیت خواب را بهبود بخشند که هر دو عامل نقش مهمی در سلامت ایمنی دارند. افرادی که به طور منظم در محیط های آلوده و سربسته زندگی می نمایند، ممکن است بیشتر در معرض بیماری ها باشند. پیاده روی در جنگل ها، کوه ها و پارک ها می تواند به بهبود عملکرد دفاعی بدن یاری کند. ژاپنی ها مفهومی به نام حمام جنگل (Shinrin-Yoku) دارند که نشان می دهد حضور در طبیعت می تواند سلامت عمومی و ایمنی را افزایش دهد. کسانی که ارتباط بیشتری با طبیعت دارند، معمولاً کمتر بیمار می شوند و بدن آن ها در برابر عوامل بیماری زا مقاوم تر است.

10- بعضی افراد دارای میتوکندری های قوی تری هستند که انرژی بیشتری برای سیستم ایمنی فراوری می نمایند

میتوکندری ها (Mitochondria) کارخانه های انرژی سلول هستند و نقش مهمی در تأمین انرژی مورداحتیاج سیستم ایمنی دارند. بعضی افراد به طور طبیعی دارای عملکرد میتوکندریایی قوی تری هستند که به سلول های ایمنی انرژی بیشتری می دهد. گلبول های سفید و سایر سلول های ایمنی برای عملکرد مطلوب خود احتیاج به انرژی زیادی دارند. افرادی که دارای میتوکندری های کارآمدتری هستند، سیستم ایمنی آن ها در مبارزه با ویروس ها و باکتری ها قوی تر عمل می نماید. رژیم غذایی غنی از چربی های سالم مانند روغن زیتون، مغزها و ماهی های چرب می تواند به تقویت میتوکندری ها یاری کند. علاوه بر این، ورزش منظم، روزه متناوب و قرار گرفتن در معرض هوای سرد می توانند تعداد و عملکرد میتوکندری ها را افزایش دهند. تحقیقات نشان داده است که افرادی که سطح استرس اکسیداتیو پایین تری دارند، معمولاً از میتوکندری های سالم تری برخوردار هستند. کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده و قندهای تصفیه شده نیز می تواند تأثیر مثبتی بر عملکرد میتوکندری ها و سیستم ایمنی داشته باشد. به همین علت، بعضی افراد که از نظر ژنتیکی یا سبک زندگی، میتوکندری های قوی تری دارند، کمتر بیمار می شوند.