فضاپیمای وویجر، دورترین ساخته دست بشر از کره زمین ، بخش اول - بازی های فکری

برنامه ریزی و پرتاب

وویجر دو و سفینه دوقولوی فضاپیمای وییجر یک در 20 آگوست 1977 راه اندازی شده و وویجر یک در حدود دو هفته بعد و در 5 سپتامبر به فضا پرتاب شد. از آن موقع این سفینه در طول مسیرهای مختلف و با سرعت های متنوعی سفر کرده است. ماموریت های وویجر برنامه ریزی شده بود تا از هماهنگی ویژه بین سیاره های مدارهای بیرونی منظومه شمسی استفاده نماید. این هماهنگی بین سیارات هر 176 سال اتفاق می افتد. این ساختار اجازه می دهد تا یک فضاپیما از یک سیاره با یاری گرانش های آن به سیاره ای دیگر منتقل گردد. رویارویی بعدی این فضاپیما در حدود 40 هزار سال دیگر روی می دهد. زمانی که فضاپیمای وویجر یک در فاصله 1.7 سال نوری از ستاره AC +79 3888 نهاده شده است. فاصله این ستاره از زمین تقریبا 17.5 سال نوری است. با این حال قدرت سقوط وویجر یک به این معنی است که داده های دریافتی از آن احتمالا در حدود سال 2025 متوقف خواهد شد. این بدان معنی است که هیچ داده ای نمی تواند از چنین مکان دوری به وسیله این فضاپیما منتقل گردد.

تور بزرگ | The grand tour

ناسا در ابتدا برنامه ای برای ارسال دو فضاپیما داشت که یکی از کنار مشتری، زحل و پلوتو گذشته و دیگری از کنار مشتری، اورانوس و نپتون عبور نماید. به دلایل بودجه آژانس فضایی مجبور شد تا برنامه های خود را کاهش دهد اما ناسا همچنان دو فضاپیمای وویجر را راه اندازی و پرتاب نمود. وییجر دو از سیاره های مشتری، زحل، اورانوس و نپتون عبور کرده در حالی که فضاپیمای وویجر یک روی مشتری و زحل تمرکز کرده بود. ناسا با توجه به اینکه امکان دارد فضاپیمای وویجر یک از منظومه شمسی خارج شده و در بیرون از آن به سفر خود ادامه دهد، دو نوع از صدای ضبط شده را بر روی این سفینه قرار داد. دامنه ای از صدای وال ها گرفته تا موسیقی چاک بری ضبط گشت و علاوه بر آن خوش آمد گویی به 55 زبان جهان نیز بر روی این فضاپیما نهاده شد. بعلاوه دیسک های 12 اینچی مسی شامل تصاویری از نحوه عمل فضاپیما و نیز موقعیت خورشید و مکانی که فضاپیما از آنجا می اید که در صورتی که فرازمینی ها آن را پیدا کردند در خصوص وجود حیات در این منظومه آگاه باشند. در مجموع 117 تصویر از زمین و موجودات روی آن در کنار انواعی از صداهای طبیعی و انسانی و بعلاوه اصواتی مانند طوفان، آتشفشان، موشک ها، هواپیماها و حیوانات نیز در این سفینه نهاده شد.

چشم بر روی مشتری

فضاپیمای وویجر یک در زمان راه اندازی آن در 5 سپتامبر 1977 نتوانست از زمین خارج گردد زیرا موشک انتقال دهنده آن به خارج از جو زمین 3.5 ثانیه پس از پرتاب به علت خروج سوخت از ان متوقف شد. اما این فضاپیما مجددا در نهایت ایمنی پرتاب شده و به سرعت توانست از خواهر دوقولوی خود پیشی گرفته و کمربندهای سیاره ای را قبل از او پشت سر بگذارد. اولین عکس های فضاپیمای ووییجر یک در آوریل 1978 و زمانی که 165 میلیون مایل از زمین فاصله داشت ارسال شد. زمانی که وویجر یک حلقه ای نازک در اطراف سیاره مشتری مشاهده کرد تعجب ناسا را بر انگیخت. علاوه بر این دو قمر تازه به نام های تب (Thebe) و متیس (Metis) نیز مشاهده گشت. علاوه بر این ها این ساخته دست بشر توانست تصاویر بسیاری را از قمرهای گالیله و آمالتا ارسال نماید.

مانند فضاپیماهای قبل از ان، آنالیز های وویجر یک بر مشتری و قمرهای آن برای پیدا کردن جهانی فعال در آن ها بوده است. در کنار این ها، این فضاپیما یافته های مجذوب کننده دیگری را نیز به دست آورد. آتشفشان هایی که در قمر یو و بعلاوه سطح زرد و قهوه ای و نارنجی رنگ آن می توانست ثابت کند که همچون سیارات، قمرها نیز می توانند ساختارهای درونی فعال داشته باشند.علاوه بر این فضاپیمای وویجر یک عکس های بسیاری را از قمر اروپا ارائه کرد که در ان سطوح صاف با خطوط شکسته نهاده شده و بخش هایی نیز به یخ و ساید یک اقیانوس در زیر ان اشاره می کرد. زمانی که این فضاپیما به نزدیکترین حالت خود به سیاره مشتری رسید در تاریخ 5 مارس 1979 بوده و در حدود 174 هزار مایل با این سیاره فاصله داشته و در ابرهای پر تلاطم آن نهاده شد. سپس ماموریت خود را برای حرکت به سمت زحل ادامه داد.

حلقه زحل و قمرهای آن

داشنمندان برای تماشا عکس های نزدیک از زحل به مدت یک سال منتظر ماندند. سیاره زحل با حلقه زیبای اطراف آن تبدیل به یک شگفتی شد. یکی از اهدافی که فضاپیمای وویجر یک دنبال می کرد حلقه F در زحل بود. این حلقه باریک یکسال قبل برای اولین بار به وسیله پایونیر 11 کشف شده بود. دوربین وویجر توانست با وضوح بالا دو قمر تازه به نام های پرومتیوس و پاندورا را در مدارهای به جای مانده از حلقه F شناسایی کند. او بعلاوه اطلس و یک حلقه تازه که بعدها حلقه G نامگذاری شد را کشف کرده و چندین تصویر دیگر از قمرهای زحلی ارائه نمود. یکی از مواردی که برای اخترشناسان ناشناخته به جای مانده بود قمر تیتان بود. تصاویر نزدیکی که به وسیله وویجر از این قمر گرفته شد چیزی غیر از یک مه نارنجی رنگ را نشان ندادند. همین امر باعث شد تا حدس ها برای آنچه در زیر این مه غلیظ وجود خواهد داشت ایجاد گردد. این موضوع تا اواسط سال 2000 ادامه مرموز باقی ماند تا نهایتا در این سال یک کاوشگر به سطح تیتان و در میان مه های غلیظ آن فرستاده شد. با تکمیل شدن ماموریت اصلی فضاپیمای وویجر یک تمرکز بر روی ردیابی و حرکت این فضاپیما در فضای میان ستاره ای قوت گرفت.

ماموریت های وویجر یک و دو هر دو به عنوان یکی از بزرگترین اکتشافات فضایی برای بشریت محسوب می شوند. نحوه برنامه ریزی، حرکت آن ها و بعلاوه ارسال اطلاعات و پیغام های آن ها همگی نشانه ای از برنامه ریزی دقیق برای این فضاپیماها بود. در بخش بعدی این مطلب در خصوص عبور فضاپیمای وویجر یک از مدارهای سیارات دیگر منظومه شمسی و بعلاوه تصاویری که ارسال کرده و پس از آن ورود این فضاپیما به فضای میان ستاره ای و شرایط خاص آن را شرح خواهیم داد.

منبع: www.space.com