حمام گله داری ؛ بنایی قاجاری بندرعباس - بازی های فکری

محله گله داری یکی از محله های قدیمی شهر بندرعباس است که بناهای تاریخی متعددی مانند حمام گله داری و مسجد گله داری آنجا قرار دارند.

در حال حاضر به عنوان موزه مردم شناسی استفاده می گردد. اگر با خرید بلیط هواپیما ارزان به این شهر سفر کردید، بازدید از این آثار تاریخی خالی از لطف نیست.

تاریخچه حمام گله داری بندرعباس

قدمت این حمام به دوره قاجار برمیگردد، گویا حمام گله داری در قدیم بسیار شلوغ بوده و مردم زیادی از آن استفاده می کردند و رونق فراوانی داشته است. این حمام در دو نوبت زنانه و مردانه فعال بوده و در نوبت زنان کاملا فرق داشته، طوریکه زنان بندرعباس، با تشریفات خاصی از صبح تا بعدازظهر را در این حمام سپری می کردند .

البته پس از دهه 1340 با آمدن لوله کشی شهری کم کم این حمام به مکان متروکه تبدیل شد تا اینکه در اوایل دهه 1370 سازمان میراث فرهنگی وارد عمل شد و این حمام را مورد بازسازی قرار دادند که در روزها و ساعات معین برای بازدید عموم آزاد کردند.

از آنجایی که این ناحیه دارای رطوبت بالایی است، مصالحی مانند سنگ های دریایی و اسفنجی و ساروج محلی و گچی استفاده شده است، زیرا این سنگ ها دارای قابلیت جذب رطوبت بسیار بالایی دارند.

معماری حمام گله داری بندرعباس

این ساختمان نیز مانند حمام های دیگر دارای فضاهای بینه، سر بینه، گرمخانه و خزینه است. بنا دارای پنج گنبد عظیم و کوچک است. وقتی می خواهید وارد حمام گله داری بندرعباس شوید، یک راهروی هشتی به چشم می آید که دارای ابعاد کوچکی است و برای تنظیم دما و میزان رطوبت محیط داخلی حمام بوده است.

فضای بینه نیز به شکل هشت گوش ساخته شده بود و در اطراف آن چهار صفه یا سکوی نشیمن و رختکن وجود داشته است. وقتی وارد حمام شوید نشیمن گاه ها را خواهید دید. همگی حمام های ایرانی دارای یک حوض در مرکز اصلی حمام هستند. محدوده میاندر محلی برای ارتباط بینه با گرمخانه است و عموما محیط داخلی آن سرد و مرطوب است.

قسمت سربینه نیز بخشی از حمام است که محل شست و شو بوده و دارای دو سکوی نشیمن است که بخار نیز به آن می رسد.

همچنین سربینه به خزینه متصل می گردد و فضایی گرم و خشک دارد. وسط سالن بینه حوضچه هشت ضلعی کوچک قرار گرفته که فضای این قسمت سرد و خشک بوده، زیرا فضای ورودی در ارتباط مستقیمی با فضای خارجی است که این فضا سرد و مرطوب و دارای بخار است.

خزینه نیز محل گرم شدن آب مورد استفاده حمام است و البته نامی بسیار آشنا و با اهمیت بالا در حمام همین قسمت است. در قسمت خزینه معمولا فضا گرم و خشک است تا آب مورد استفاده گرم گردد.

آبی هم که در خزینه گرم می گردد توسط کانال هایی که از جنس ساروج و سنگ ساخته شده اند، به قسمت های مختلف حمام منتقل می گردد و مورد استفاده قرار می گیرد.سیستم گرمادهی حمام شامل انبار سوخت، آتشدان، دیگ، دودکش ها و گودال جمع آوری خاکستر است.

جالب است بدانید که آب این حمام از چاهی به عمق ده متر که هنوز هم پابرجاست تامین می شده و در آن موقع برای گرمایش آب حمام از نیروی کمکی گاو در جهت استفاده می کردند، به طوری که چاه چرخ گاوی به طور دائم در حال حرکت بوده و آب را از چاه به انبار ذخیره آب می ریخته است.

فضای گرم کننده حمام به خاطر نگهداری گرما در عمق زمین قرار گرفته است. روشنایی این حمام نیز مانند ساختمان های دیگر نیست و حالت خاصی دارد، اگر به سقف حمام نگاه کنید، در وسط سقف حمام هم روزنه هایی به عنوان نورگیر و تهویه قرار دارند.

این روزنه ها را در فصل های بهار و تابستان باز می کردند تا دما و رطوبت حمام تنظیم گردد. جالب این است که حمام ها در گذشته فقط محل استحمام نبودند، بلکه یکی از مکان های مهم در شهر و روستا محسوب می شدند که عظیمان در آنجا به بحث و صحبت می پرداختند و همچنین کشیدن قلیان و نوشیدن چای نیز یکی دیگر از کارهایی بوده که در حمام های قدیمی انجام می دادند.

مردم پس از شستشوی بدن که از قسمت گرمخانه خارج می شدند، در قسمت بینه می نشستند و به تبادل نظر می پرداختند و لحظات خوشی می گذراندند.

بعد از این که حمام به موزه تبدیل شد، مجسمه هایی در آن نصب شده تا به فضای حمام رونق ببخشند. در سفر خود به بندرعباس به وسیله تهیه بلیط هواپیما تهران به بندرعباس، همه روزه می توانید از ساعت 9:30 صبح تا 5:30 عصر برای بازدید از این حمام تاریخی بروید همچنین از قلم نیاندازید برای بازدید بلیط تهییه کنید. مدت زمان برای بازدید نیز 30 الی 45 دقیقه در نظر بگیرید.

جاذبه های دیدنی نزدیک حمام گله داری بندرعباس

فاصله حمام گله داری بندرعباس تا معبد هندوها: 1 کیلومتر

فاصله حمام گله داری بندرعباس تا بازار قدیم بندرعباس: 1 کیلومتر

فاصله حمام گله داری بندرعباس تا مسجد جامع دلگشا: 1 کیلومتر

هتل های نزدیک حمام گله داری بندرعباس

هتل امین: 200 متر

هتل آپادانا: 1 کیلومتر

هتل کوثر: 1 کیلومتر

هتل هرمز: 2 کیلومتر