اندیشکده روسی، تغییرات در شرق آسیا بدون حضور آمریکا - بازی های فکری

با ما همراه باشید و درباره ساعت اینترنتی بیشتر بدانید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، در تاریخ 25 آبان (15 نوامبر) امسال، 15 کشور آسیا و اقیانوسیه با امضای توافق نامه ای، عظیمترین گروه تجارت آزاد را ایجاد کردند. کاهش تعرفه ها طی سال های آینده هدف این گروه اعلام شده است. در همین زمینه اندیشکده روسیه در سیاست دنیای مقاله ای را به نوشته الکساندر کرولیوف، کارشناس سیاست و اقتصاد دنیای، منتشر نموده است.

وی می نویسد: به تعویق انداختن های مکرر در امضای توافق نامه تجارت آزاد، موسوم به مشارکت مالی جامع منطقه ای (RCEP)، نارضایتی عمومی از شرایط، اختلاف نظر بین شرکت کنندگان، خروج هند از معامله و کشیده شدن چین به یک جنگ مالی با ایالات متحده آمریکا، همه این موارد شرایطی را به وجود آورد که حتی افراد خوشبین نسبت به تنظیم دقیق متن توافق نامه تردید داشته باشند.

کارشناس روس، بیان می نماید: به صورت نمادین، این توافق 30% از فراوری ناخالص داخلی و بیش از 2 میلیارد نفر از مردم دنیا را شامل می گردد، همچنین در فضای بحران شدید ویروس کرونا و توجه بیشتر کشورها به اقتصاد ملی خود امضا شده است. افزون بر آن امضای این توافق نامه با پایان کار سیاسی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا همراه بود که خود پروژه جاه طلبانه مشارکت اقیانوس آرام (Trans-pacific partnership) را با فرمان خروج از آن سرنگون کرد. پیش بینی می شد که این پروژه می تواند به نقطه اصلی ادغام در منطقه آسیا و اقیانوسیه تبدیل گردد.

جدیدترین خبرها و تحلیل های ایران و دنیا را در کانال اینستاگرامی خبرنگاران بخوانید. (کلیک کنید)

وی می افزاید: ایده های مشارکت ترانس-پاسفیک متعاقباً در توافق نامه جامع و مترقی مشارکت اقیانوس آرام (CPTPP) متشکل از 11 کشور (بدون حضور آمریکا) تجسم یافت. با این حال این پروژه همچنان انتظارات را برآورده نکرد.

کرولیوف می نویسد: 15 کشور در مشارکت مالی جامع منطقه ای حاضر هستند که تا به امروز 28 قرارداد درباره منطقه تجارت آزاد امضا نموده اند، بنابراین از نظر تجاری با توسعه مقررات اضافی، به عنوان متحدکننده این توافق نامه عمل می نماید. در این میان موارد مربوط به تنظیم تجارت الکترونیکی، سیاست رقابت، حمایت از مالکیت معنوی و سایر مسائل وجود دارد که قبلاً در توافق نامه ها اشاره نشده بود. با وجود اینکه مشارکت مالی جامع منطقه ای بلندپروازانه است، اما از نظر عمق و وسعت مفاد در سطح پایین تری نسبت به توافق نامه جامع مشارکت اقیانوس آرام قرار می گیرد.

وی ادامه می دهد: در این توافق نامه قواعد یکسانی برای تعیین کشور مبدأ کالا در نظر گرفته شده است، همچنین قوانین صدور مجوز، انطباق با استانداردها و مواردی از این قبیل پیش بینی شده که به معنای کاهش هزینه های تجارت برای صادرات و در نتیجه افزایش تجارت بین کشورها است. کالاهایی که فراوری آنها بین کشورهای عضو توافق نامه توزیع می گردد، تحت برنامه ترجیحی قرار می گیرند. به بیان دیگر فراوری در حوزه کشورهای عضو برای شرکت ها سودآور خواهد بود که همین موضوع موجب افزایش تجارت کالاهای واسطه ای می گردد.

کارشناس روس درباره بعضی کاستی های موجود در این توافق نامه، معتقد است: مسئله امکان عدم انجام تعهدات در بعضی شرایط استثنائی و امنیتی تحت عنوان شرایط اضطراری ملی خود عبارت جدید و مبهمی است که می تواند بهانه ای برای تعلیق انجام تعهدات خود در شرایط های نامطلوب دنیای از جمله شیوع بیماری های همه گیر باشد. بنابراین مشارکت مالی جامع منطقه ای با هدف هماهنگی و نه تغییر قوانین بازی موجود در تجارت تنظیم شده است. اما به هر ترتیب، واقعیتِ امضای یک معامله عظیم که پیش از آن آمریکا چنین شرایطی را دنبال می کرد، با حضور قابل توجه چین می تواند دور دیگری از تقابل قدرت عظیم باشد.

جدیدترین خبرها و تحلیل های ایران و دنیا را در کانال تلگرامی خبرنگاران بخوانید. (کلیک کنید)

کرولیوف تأکید می نماید: دونالد ترامپ با فرمان خود برای خروج از مشارکت ترانس-پاسیفیک، به کوشش های رئیس جمهور قبل از خود، یعنی باراک اوباما، برای ایجاد قوانین بازی تجارت در آسیا پایان داد و به چین فرصت داد تا چارچوب های همکاری خود را گسترش دهد. چین می توانست به ابتکار یک کمربند-یک جاده که طی سال های اخیر مورد انتقاد گرفته بود، اکتفا کند، اما در حال حاضر این کشور ابزار چندجانبه دیگری برای تاثیرگذاری و نفوذ خود در اختیار دارد.

در این شرایط واکنش آمریکا نیز قابل توجه است، جو بایدن قبلاً اشاره نموده بود که میخواهد ایالات متحده را به ابتکارهای چندجانبه باز گرداند. ممکن است بایدن بخواهد به توافق نامه جامع مشارکت اقیانوس آرام برگردد، در واقع ممکن است این پروژه را احیا نموده و مسابقه ادغام را با چین شروع کند.

به اعتقاد کارشناس روس، تصویب اولیه توافق نامه مشارکت مالی جامع منطقه ای به طور کامل با منافع مالی و راهبردی پکن مطابقت دارد. برای آسه آن نیز توافق نامه های منطقه آزاد تجاری و گسترش تعهدات در این زمینه، انگیزه جدید برای افزایش تجارت خواهد بود. امضای توافق نامه تجارت فرامنطقه ای توسط کشورهای جنوب شرقی آسیا به عنوان یک دستاورد عظیم دیپلماسیِ آسه آن شناخته می گردد.