تور افریقای جنوبی: آفریقای جنوبی، کشوری 11 زبانه - بازی های فکری

با تور افریقای جنوبی یه جذابترین کشور قاره آفریقا سفر کنید، ترکیبی از سافاری های دلنشین و اقامت در هتل های لوکس ژوهانسبورگ را در این سفر پر هیجان تجربه کنید.

کمتر کسی می تواند حدس بزند ساکنان کشور مستعمره چندین ساله انگلیس، آفریقای جنوبی، به انگلیسی مسلط نباشند یا انگلیسی را به شکلی حرف بزنند که انگلیسی زبانان را به چالش بکشد. همراه با یک گردشگر استرالیایی که به آفریقای جنوبی سفر نموده است، خواهیم بود تا با سرگذشت زبان بومی مردمان این منطقه و زبان انگلیسی تازه که مردم آفریقای جنوبی به آن صحبت می نمایند، آشنا شویم.

در 260 کیلومتری شمال کیپ تاون، استراحتگاهی میان گردوخاک دره های آفریقا وجود دارد که من به مدت یک ماه آنجا ساکن بودم. دیواره ای از صخره همچون دیواره ای مستحکم، ابرهای بارور را روی این منطقه نگاه می داشت، به این علت بود که زمین های پرحاصلی در این منطقه وجود داشت. این کوه ها باعث می شد که گردشگران از این ناحیه به سمت جنوب تغییر راستا دهند. کمی دورتر از دیواره، زمین هایی فراغ که پوشیده از خاک سرخ رنگ و سنگ هایی همچون مریخ بود، گسترده شده است. جانورانی همچون بابون در این منطقه به وفور یافت می شوند.

من و خانواده ام به علت علاقه ای که به سنگ و صخره نوردی داشتیم، به این منطقه از آفریقا رفتیم. ما بیشتر وقت خودمان را برای صخره نوردی صرف می کردم. یکی از این روزها، باران شدیدی روی دشت قرمزرنگ باریدن گرفت. به جای صخره نوردی، ترجیح دادیم که با استفاده از نقشه به ملاقات سنگ نوشته هایی که در منطقه ای در همان نزدیکی بود، برویم. قدمت این سنگ نوشته ها هشت هزار سال تخمین زده شده است. این قسمت از آفریقای جنوبی، منطقه ای است که به قلب آفریکانر (Afrikaner) معروف است، جایی که در سال 1740 به وسیله کشاورز دوره گرد هلندی قابل کشت و زراعت شد. کسانی که در این منطقه ساکن شدند، بعدها به نام آفریکانرز (Afrikaners) در آفریقا شناخته شدند. زبان این قوم، آفریکآنز (Afrikaans) است.

پس ار پیاده روی طولانی مدت به محل اقامت خودمان برای صرف ناهار برگشتیم. پیش خدمت هتل با عبارت حال شما مردم چطور است (How are you people) از ما استقبال کرد، در خصوص عبارت مردم مشکوک بودم. عبارت شما مردم (you people) یک اصطلاح همه گیر در آفریقای جنوبی است که برگردان دقیق عبارت julle mense در زبان افریکآنز به انگلیسی است. همچون یک بچه تا زمانی که این اصطلاح ها را یاد بگیرم، مدت ها سردرگم بودم.

سرگذشت زبان انگلیسی مردم آفریقای جنوبی را باید با تاریخ آفریکآنز مطالعه کرد. زبانی که مردم کنونی آفریقای جنوبی صحبت می نمایند، زبان امروزی همانی است که در قرن 17 به وسیله هلندی ها به این منطقه آورده شد. هیچ کدام از زبان های انگلیسی و افریکآنز مستقل از آفریقا نیستند. این زبان ها در گذر زمان از هم واژه هایی به عاریت گرفته اند تا دامنه لغات گسترده تری داشته باشند، از سوی دیگر به وسیله بردگان و مهاجرانی که به این منطقه می آمدند، دچار تغییراتی می شدند؛ اما پایه و اساس هردو زبان را، زبان مردم اصیلی که در این منطقه بوده اند، تشکیل داده است. به عبارت بهتر زبان در آفریقای جنوبی جزئی از فرهنگ بیشتر منطقه ها شده است. زبانی غنی ولی ترکیبی از واژه های غریب.

بحث در مرود زبان استعماری مردم آفریقای جنوبی می تواند بحث برانگیزتر از آنالیز تنها دو زبان باشد. بر اساس دانسته های من، به جز این دو زبان، نه زبان که در مجموع یازده زبان مستقل می شوند، در این منطقه استفاده می گردد. نکته جالب و تأمل برانگیز این است که هیچ کدام از این یازده زبان، زبان اصلی و مشترک اکثریت مردم نیست. بر اساس سرشماری که در سال 2011 انجام شد، زبان خوسایی اصلی ترین زبانی است که در خانه ها مردم صحبت می نمایند. آفریکآنز برای 13.5 درصد از آفریقایی ها زبان اصلی محسوب می شد، این در حالی است که انگلیسی آماری در حدود 9.6 درصد است. انگلیسی که از آن می گوییم، زبانی است که با گویش ها و کلمات دیگر ترکیب شده و بیشتر اصطلاحات معادل سازی شده از سایر زبان ها است.

در طول زمان حکم رانی هلندی ها در منطقه کنونی آفریقای جنوبی، انگلیسی ها، اروپایی ها و آمریکایی های بسیاری پا به این منطقه گذاشتند و وارد جوامع آفریقایی شدند. در قرن نوزدهم انگلیسی ها کنترل این منطقه را به دست گرفتند. تصمیم بر این شد که انگلیسی تنها زبان رسمی ادارات و بازرگانی باشد. این باعث شد که زبان مردم بومی منطقه هلندی نشین به حاشیه رانده گردد.

در زمان جنگی که در منطقه آفریقای جنوبی صورت گرفت، بی اعتمادی شدیدی میان انگلیسی زبان ها و آفریکآنرز به وجود آمده بود. آفریقا جنوبی توانست در سال 1909 استقلال یابد و بعد از استقلال همه کوشیدند که فرهنگ آفریقای جنوبی را غنی تر نمایند. در سال 1925 زبان رسمی کشور به آفریقای جنوبی تغییر پیدا کرد.

بین سال های 1948 تا 1994 و جنگ آپارتاید (جدایی) زبان انگلیسی مجددا به عنوان زبان رسمی در کنگره آفریقای جنوبی شناخته شد و زبان مشترک آزادی خواستار مظلوم آفریقای جنوبی شد. در زمان جنگ، نظارت کاملی بر روی آموزش زبان در منطقه ها صورت نمی گرفت و همین عامل باعث شد که بعد از جنگ نه زبان دیگر که ترکیبی از افریکآنز و انگلیسی هستند، به وجود آید و حالا به همراه دو زبان دیگر، زبان اصلی مردم آفریقای جنوبی باشند.

در سال 1996، فرهنگ لغتی بر اساس تاریخ و سرگذشت برای واژگان زبان آفریقایی انگلیسی منتشر شد؛ اما همان گونه که واژه های سرکوب شده آفریقایی باعث جنجال شد، این فرهنگ لغت هم بحث برانگیز شد.

امروزه در بیشتر منطقه ها آفریقای جنوبی، مردم به زبان آفریکآنز صحبت می نمایند و از زبان انگلیسی به هیچ وجه استفاده نمی نمایند. آن ها در صحبت های دورهمی که در مزارع با هم دارند هم انگلیسی صحبت نمی نمایند؛ اما نسل تازهی که در آفریقای جنوبی در حال رشد است، علاقه مند به جهانی شدن و گردشگری است و برای گذران امور خود مسلط به زبان انگلیسی هستند. چند سال قبل این منطقه در اکتشافات به عمل آمده به یکی از نقاط جهانی برای صخره نوردی شناخته شد و بعد از آن هر ساله گردشگر های زیادی به این منطقه می آیند.

زمانی که با اهالی این منطقه به انگلیسی صحبت کردم، متوجه شدم که فرق چندانی در تلفظ ها وجود ندارد و شاید این همان علتی باشد که زبان انگلیسی را زبان دوم آفریقای جنوبی نموده است. علاوه بر این وجود زبان دوم باعث شده است که همدردی بین سایر ملت ها و مردم آفریقای جنوبی افزایش یابد و اصطلاحات تازهی همچون چراغ های ترافیکی به همراه نوآوری های تازه وارد منطقه گردد. زبان در این منطقه آفریکآنز است که به وسیله پرتغالی ها، هندی ها، مالایی ها و بومیان آفریقایی دچار تغییر شده است. حتی بردگان و بازرگانان نیز در این فرایند سهیم بوده اند. در مکالمات انگلیسی معمولا با واژه هایی روبرو می شوید که باید مدتی روی آن ها تأمل کنید، زیرا برگردان عبارت یا واژه ای در زبان اصلی آفریقای جنوبی یا کشورهای دیگر است.

برای مثال واژه لکرر (Lekker) به معنی خوب است که مردم آفریقای جنوبی استفاده می نمایند. معنی افریکآنر آن خوشمزه است که برای موارد زیادی از جمله طعم مواد استفاده می گردد.

زمانی که نلسون ماندلا رئیس جمهور شد، اجازه چاپ به لغت نامه مذکور داده شد. بیشتر کار گردآوری منابع این کتاب، در سال های 1970 تا 1980 صورت گرفته است، زمانی که کتاب های انگلیسی تقریبا ممنوعه محسوب می شد. کتاب در سال 1996، به راحتی منتشر شد و تمامی استنادها بدون سانسور به لطف دولت قدرتمند ماندلا چاپ شد.

شاید تاریخ آفریقایی ها و انگلیسی ها را مقابل یکدیگر توصیف کند، اما گردشگرانی که به این منطقه می آیند، این دو را در آغوش و در تعامل با هم خواهند دید. هرکدام باعث بقاء دیگری و در کوشش برای رشد جامعه هستند.